DOLU ZARARI VE KORUNMA YOLLARI
Tarım; yurtiçi gıda gereksiniminin karşılanması, sanayi sektörüne girdi temini, ihracat ve ülkemizin nüfusunun önemli bir kısmının geçim kaynağı olması nedeniyle büyük bir öneme sahiptir. Tarımsal faaliyetlerde verim ve kaliteyi etkileyen en önemli faktörlerden biri atmosfer şartlarıdır. Meteorolojik olaylar, canlılara yararlı olma özelliklerinin dışına çıktığı andan itibaren hayati faaliyetleri olumsuz etkilemekte, devamında veya şiddetinin artmasıyla afet özelliği kazanmaktadır. Uygun meteorolojik koşullar bol ve kaliteli tarımsal ürünlerle kendini gösterirken, şiddetli ilkbahar donları, kuvvetli rüzgârlar veya fırtınalar, şiddetli sağanak yağış ve seller, kuraklık, dolu vb. olaylar tarımsal üretimi önemli ölçüde azaltmakta hatta tamamen yok etmektedir.
Meteorolojik karakterli doğal afetlerden olan dolu yağışları, ülkemizde tarımsal faaliyetlerin en yoğun olduğu aylarda görüldüğünden büyük zararlara ve ekonomik kayıplara yol açmaktadır.
Türkiye'de özellikle son yıllarda meydana gelen dolu yağışları üretimde kayıplara neden olabilmektedir. Bu bilgi notu ile dolu yağışlarının tarım için önemi ve doludan korunma yöntemlerini anlatılarak tarımsal faaliyette bulunan üreticilerimizi bilgilendirilmeye çalışılmaktayız. Yağmur ve kar zerrelerinin soğuk ve fırtınalı hava tabakası içinden döne döne geçerken katı ve yuvarlak taneler haline dönüşerek yeryüzüne düşmesine dolu denir. Dolu şeklindeki yağışlar daha çok kara ikliminde ve sıcak günlerde görülür. Dolu tanelerinin çapı genellikle 5-50 mm civarındadır. Bazen daha büyük dolu yağışları da görülür. Bu büyüklükteki dolu, insan ve hayvanlar için de büyük tehlike arz eder ve ölüm olaylarına bile neden olabilir. Dolu, genellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında görülür.
KORUNMA YOLLARI
1. DOLU AĞLARI
Dolu ağları, maliyeti yüksek olduğundan geniş tarım arazilerinde nadiren kullanılmaktadır. Dolu ağları çok kuvvetli olmayan dolu yağışında etkilidir. Diğer dolu korunma yöntemlerinde olduğu gibi kuvvetli dolu fırtınalarında etkili olamamaktadır. Dolu ağları birçok dolu yağışında başarıyla kullanılmakta, ayrıca bitkileri güneş yanıklığı ve kuş saldırılarına karşı da korumaktadır. Bu yöntem elma bahçelerinde, diğer bodur meyve bahçelerinde ve sebze alanlarında sıklıkla uygulanabilmektedir.
2. ÜRÜN SİGORTASI
Günümüzde, mevcut teknolojik gelişmelere rağmen, dolu yağışının tamamen önlenmesi mümkün değildir. Tarımda dolu yağışı sonucunda oluşabilecek zararları azaltma yöntemlerinden birisi de faaliyetlerimizi veya ürünlerimizi sigorta kapsamına aldırmaktır. Bu amaçla ülkemizde 14/06/2005 tarihli 5363 sayılı “Tarım Sigortaları Kanunu" çıkarılmıştır. Kanun, tüm bitkisel ürünlerde dolu zararı sonucu oluşan kayıpları, meyveler, yaş sebzeler ve kesme çiçeklerde dolu riskinin neden olduğu kalite kayıplarını ve seralarda oluşan hasarları sigorta kapsamına almaktadır.
3. ONARICI VE BESLEYİCİ ÜRÜNLER KULLANMA
Meyve bahçelerinde dolu hasarı oluşmuşsa iki aşamalı uygulama yapmak gerekli ve elzemdir. Dolu hasarı onarılmazsa bu yaralardan fungus (Mantar) gelişimi gözlenir, kararır ve gelişimini tamamlamadan çoğu dökülür. Dökülmeyen meyvelerde ise hem nicelik hem de nitelik olarak kayıplara neden olur. Bu nedenle:
- Dolu zararı görmüş ise o meyve ağacına ya da o bahçeye kalsiyum içerikli bir beslenme ürünü (Kalsiyum içerikli gübre başka gübre ve ilaçlarla karıştırılmadan uygulanmalıdır.) ve akabinde NPK (Azot, Fosfor, Potasyum) içerikli ve demir içerikli bir ürünü yapraktan vermek oluşabilecek zararı en aza indirgeyecek ve tekrar meyve ve yaprak gelişimini sağlayacaktır. Bu işlem 15 gün aralıkla iki kez yapılmalıdır.
- Dolu zararına uğramış bahçede yapraklar ciddi oranda zarar görmemiş ise, zaman kaybetmeksizin söz konusu bahçeye önce kalsiyum içerikli beslenme ürünü 15 gün arayla iki kez, daha sonra meyve kalitesini artırmak için Mayıs ayı içerisinde potasyum içerikli beslenme ürününü yapraktan vermek çok faydalı olacak ve kayıplarımızı en aza indirgeyecek ve ürünümüzün kalitesini artıracaktır.
- Ağaçlarımızın genel sağlığı ve meyve dokusunun sertliği için aşırı azotlu gübrelemelerden kaçınılmalıdır. Dengeli gübreleme yapmak gerekir. Bilmemiz gereken en önemli husus, Meyvedeki dayanıklılık direkt olarak ağacın sağlığı ile ilgili bir durumdur.
Kamuoyuna saygı ile duyurulur.